Status Gemeentelijk Monument voor Langevliet 58/60
De werkgroep Cultureel Erfgoed van de BVJ is in juni 2023 gestart met als doel een beeld creëren van de geschiedenis van Koegras/Julianadorp, gekoppeld aan herleidbare objecten. Een van de eerste zaken die de werkgroep ter hand nam was het aanvragen van de status Gemeentelijk Monument voor het gebouw Langevliet 58/60, ook bekend als School 1 en gebouw Erica. Dit om te voorkomen dat het gebouw, belangrijk voor de geschiedenis van ons dorp, gesloopt gaat worden. Inmiddels kunnen wij sinds september 2024 zeggen dat dit doel bereikt is.
Het gebouw heeft de status Gemeentelijk Monument gekregen. De werkgroep heeft hierbij medewerking gekregen van wethouder F. Camara van de gemeente Den Helder door middel van ondersteuning door de adviseur Erfgoed en Cultuur.
Naast de Ontmoetingkerk en de muziektent is de school het derde gemeentelijke monument in ons dorp.
Geschiedenis van de school
In de 16e eeuw was het gebied tussen Den Helder en Callantsoog een duingebied met zandbanken en dwarsgeulen . Hierdoor was Den Helder onbereikbaar . In begin 17e eeuw werd aan de westzijde van dit gebied in opdracht van Johan van Oldenbarnevelt een zanddijk aangelegd , zodat Den Helder vanuit het vaste land bereikbaar werd. Hoewel een gedeelte van de polder aan de westzijde beschermd was , stroomde deze via de Zuiderzee , met name bij hoogwater, grotendeels weer onder water. Op grond hiervan werd in 1817 bij Koninklijk Besluit een dijk aan de oostzijde van dit gebied aangelegd met 3 dwarsvaarten voor waterafvoer. De nieuwe polder van ca 4000 ha bestond uit schraal weiland, helmgras en lage duintjes. Hieruit is de naam Koegras ontstaan omdat er in de beginperiode slechts voor één koe voldoende gras was. In het begin werd er vooral kleinvee gehouden en waren er in 1823 25 pachtboerderijen. Op initiatief van de agrariërs werd er in 1836 het eerste (houten) schooltje opgericht voor 30 leerlingen . In 1849 werd de polder verkocht aan Mr. P. Loopuyt die direct daarna aan Jhr. Mr. van Foreest het beheer heeft overgedragen . Door de snelle groei van agrariërs en arbeiders werd het houten schooltje te klein en op dezelfde plaats in 1871 met een donatie van Mr. Loopuyt van 1000 gulden een nieuwe 2 klassige school opgericht voor 70 leerlingen en 2 leerkrachten. Op de hoek van de Van Foreestweg/Langevliet staat deze lagere school “school op het Buitenveld” of “Gemeenteschool No 1” genoemd, met de aangebouwde onderwijzerswoning.
Naast het les geven aan de leerlingen uit de polder, werd in de avonduren ook landbouwonderwijs gegeven. Op 8 oktober 1909 is de buurtschap Julianadorp ontstaan en met de bouw van de kerk is deze naam officieel bevestigd. Door de snelle groei van de inwoners in de polder is de school in 1931 uitgebreid met 6 lokalen. In de beginperiode van de oorlog 1940-‘45 werd ook les gegeven aan kinderen uit Den Helder, die vanwege de oorlogsdreigingen moesten evacueren. Door het grote aanbod van kinderen werd er in de zomerperiode ook buiten op het naastliggend grasveld lesgegeven. In 1940-1943 werd de school verbouwd en gebruikt als noodhospitaal voor de Duitsers. De school werd aangepast met ziekenzaaltjes voor ca. 50 patiënten , een keuken en een kraamkamer . De leerlingen moesten hierdoor noodgedwongen naar andere locaties. Na 1943 is de school weer voor onderwijs in gebruik genomen. Vanaf 1901 werd in de school ook een 3 jarige landbouw wintercursus gegeven . Nadat de school in 1968 verhuisde naar de Wethouder de Boerstraat heeft dit gebouw nog verschillende andere functies gehad zoals een muziekschool, EHBO lessen, een oefenruimte voor de muziek vereniging Kunstzin en als jeugdhonk. Thans zijn school en woning niet meer in gebruik.
(uit: redengevende beschrijving Langevliet 58 door Ing. Dirk Reitsma, lid van de werkgroep)
Toekomst
De werkgroep heeft goede hoop dat het pand wordt opgenomen in de nieuwe plannen voor de ontwikkeling van het JVC-terrein. En dat er wellicht straks weer kinderen spelen in en om de voormalige school.